ที่จริงแล้วคาร์นิวัลไม่ได้มีแค่ในอิตาลี ประเทศอื่นๆ ในยุโรป อย่างเยอรมนี ลิทัวเนีย สเปน เบลเยียม ไปจนถึงประเทศต่างๆ ในทวีปแอฟริกาและอเมริกาใต้ก็ฉลองคาร์นิวัลเหมือนกัน เพราะคาร์นิวัลไม่ใช่แค่งานปาร์ตี้ให้มาแต่งตัวสวยๆ สังสรรค์เฮฮากันอย่างเดียว แต่คือเทศกาลที่มีความเกี่ยวข้องกับศาสนาคริสต์ เนื่องจาก 40 วันก่อนถึงวันอีสเตอร์จะเป็นช่วงที่ชาวคริสเตียนถือศีลอด ส่วนมากจะงดเนื้อสัตว์และเครื่องดื่มมึนเมา อาหารที่นิยมกินช่วงคาร์นิวัลจึงเป็นอาหารหนักๆ อย่างเนื้อสัตว์และขนมทอด เอาเสบียงที่เก็บตุนไว้ตลอดช่วงฤดูหนาวออกมากินให้หมด เป็นการเตรียมบอกลาเนื้อสัตว์ รวมไปถึงนมและไข่ ในช่วงถือศีลอดเป็นเวลา 40 วันนั่นเอง
อาหารที่นิยมกินในช่วงนี้แตกต่างกันไปในแต่ละภูมิภาค ทางตอนเหนือบนเทือกเขารอบๆ เมืองตูริน จะมีสตูถั่วกับหนังและตีนหมู อาหารคนจนที่ทำกันทีเป็นหม้อใหญ่แจกจ่ายคนทั้งเมือง ต่ำลงมาหน่อย ริมชายฝั่งเมืองเจนัว มีราวิโอลีไส้เนื้อและผัก กินคลุกกับซอสเนื้อท้องถิ่น เรียกได้ว่าเอาเนื้อที่เก็บกันไว้ตลอดฤดูมาทำกินให้หมดในมื้อนี้เลยทีเดียว และก็อย่างที่พูดกัน อาหารอิตาลี ยิ่งลงใต้ยิ่งจัดหนัก ช่วงงานคาร์นิวัลก็เหมือนกัน แถบใต้อย่างเมืองเนเปิลส์ ลาซานญ่าเนื้อที่ทำกินช่วงเทศกาลไม่ได้มีแค่ซอสเนื้อ แต่ใส่ชีสริคอตต้า มอซซาเรลลา และโพรโวโลเน่ ชีสท้องถิ่นถึงสามชนิด รวมทั้งไข่ต้มสุก มีทบอล และไส้กรอก จัดหนักจนคิดว่าคนเนเปิลส์คงกะจะกินจานนี้จานเดียวแล้วอิ่มไปตลอดช่วงถือศีลเดือนกว่านั่นเลย
แม้จะเป็นอาหารที่นิยมกินในช่วงคาร์นิวัล แต่จริงๆ แล้วอาหารคาวเหล่านี้ ใครคิดอยากจะกินก็ทำกินเองที่บ้านได้ตลอดปี สิ่งที่เป็นไฮไลท์ของเทศกาลคาร์นิวัลจึงอยู่ที่ของหวาน เพราะของหวานพิเศษของช่วงคาร์นิวัล หากินตามร้านเบเกอรีต่างๆ ได้แค่ 3-4 สัปดาห์ต่อปีเท่านั้น ขนมช่วงคาร์นิวัลแทบทุกชนิดเป็นขนมทอด เพื่อให้ชาวเมืองกักเก็บไขมันไว้อย่างเต็มที่ โดยขนมแป้งทอดรสหวานนั้นมีมาในหลายรูปแบบ ตั้งแต่ เคียคคีเอียเร่ (chiacchiere) แผ่นแป้งบางๆ ทอดกรอบ โรยน้ำตาลไอซิ่งหรือราดซอสช็อกโกแลต ซึ่งหากินได้ทั่วทั้งประเทศ (แม้ว่าแต่ละเมืองจะเรียกเจ้าขนมชนิดนี้ด้วยชื่อที่ไม่เหมือนกัน) ไปจนถึงขนมเฉพาะถิ่น อย่างเซปโปเล(zeppole) หน้าตาคล้ายชูร์โรของสเปน ที่หากินได้บนเกาะซาร์ดิเนีย หรือพินโญราตา(pignolata) แป้งทอดกรอบก้อนเล็กเท่าลูกกวาด เคลือบช็อกโกแลตหรือน้ำเชื่อมรสมะนาวจากแถบคาลาเบรียและซิซิลี
สำหรับงานคาร์นิวัลที่เวนิสนั้น แม้จะจัดกันยาวนานเกือบ 3 สัปดาห์ แต่ถ้าไปวันธรรมดาบรรยากาศจะไม่ค่อยคึกคักเท่าไรนัก งานเฉลิมฉลองใหญ่จะเป็นช่วงสุดสัปดาห์ และสองวันสุดท้ายของงานซะมากกว่า แต่โดยส่วนตัวฉันชอบเวนิสแบบเงียบสงบ ห่างไกลจากโซนพลุกพล่านที่เต็มไปด้วยนักท่องเที่ยว แรงบันดาลใจของทริปเวนิสในช่วงคาร์นิวัลสำหรับฉันจึงมาจากของอร่อยประจำเทศกาลที่หากินได้เฉพาะในช่วงนี้ล้วนๆ
ขนมที่โด่งดังที่สุดในช่วงคาร์นิวัลของเมืองเวนิสหนีไม่พ้นเจ้าฟริเตลล่า (fritella) ขนมแป้งทอดคล้ายโดนัทที่มีวางขายกันแทบทุกคาเฟ่และเบเกอรี ในช่วงเวลาเกือบหนึ่งเดือนตอนปลายฤดูหนาว เรื่องราวของฟริเตลล่านั้นมีมายาวนานตั้งแต่ศตวรรษที่สิบสี่ ซึ่งเป็นช่วงเวลาที่สูตรฟริเตลล่าสูตรแรกถูกจดบันทึกเก็บไว้ที่ห้องสมุดเก่าแก่ในโรม ฟริเตลล่าถือเป็นขนมประจำ ‘สาธารณรัฐเวนิส’ (ก่อนที่เวนิสจะมาเป็นส่วนหนึ่งของอิตาลี) และจำนวนฟริโตเลริ (fritoleri) หรือนักทำฟริเตลล่าก็เพิ่มขึ้นเรื่อยๆ จนมีการจัดตั้งสมาคมฟริโตเลริขึ้นมาในช่วงศตวรรษ ที่ 17 แต่แล้วในช่วงปลายศตวรรษ ที่ 19 จำนวนของฟริโตเลริก็เริ่มลดลงจนหายไปในที่สุด เนื่องจากร้านขนมและเบเกอรีต่างๆ เริ่มทำเจ้าฟริเตลล่าออกมาขายแข่งกันมากขึ้นเรื่อยๆ โดยไม่พึ่งฟริโตเลริแล้วนั่นเอง
ปัจจุบันนี้หาฟริเตลล่ากินได้ในเวนิส ตั้งแต่เขตเวเนโตไปจนเกือบถึงแถบมิลาน มีหลากหลายรสชาติให้ได้ลองชิมกัน ตั้งแต่รสเบสิกอย่าง frittella alla veneziana ทำจากโดเหนียวนุ่มผสมลูกเกด บางร้านอาจใส่เมล็ดสนด้วย ทอดจนกรอบแล้วโรยน้ำตาลไอซิ่งเล็กน้อย สำหรับฉันที่รักอะไรแป้งๆ รสคลาสสิกรสนี้จึงเป็นรสโปรดของฉัน เพราะได้ลิ้มรสความเหนียวนุ่ม ยืดหยุ่นของแป้งโดรสกลมกล่อมอย่างเต็มคำ
ใครชอบไส้ครีมหวานนุ่มลิ้น ฟริเตลล่าแบบสอดไส้ก็มีให้ได้ลองชิมเหมือนกัน โดยแป้งของฟริเตลล่าแบบสอดไส้จะคล้ายๆ แป้งชูครีม (choux pastry) เอาไปทอด แล้วสอดไส้คัสตาร์ดหอมวานิลลา (alla crema) หรือคัสตาร์ดผสมไวน์หวานมาร์ซาลา (marsala) ของซิซิลีที่ชื่อว่า ซาบาลโยเน (zabaione) มีกลิ่นแอลกอฮอล์เล็กน้อย ซึ่งไม่ใช่สไตล์ฉันเท่าไร ถ้าจะกินแบบมีไส้ ขอเลือกไส้นุ่มเบาอย่างวิปครีม (crema chantilly) รสวานิลลา หวานนิดๆ กำลังดี หอมกลิ่นวานิลลาอ่อนๆ อาจจะฟังดูธรรมดาไม่หวือหวา แต่ในความเห็นของฉัน นี่แหละคือสิ่งที่คนอิตาเลียนเขาถนัดกันนัก คือการเอาวัตถุดิบธรรมดาไม่หวือหวา แต่มีความสดใหม่ คุณภาพดี มาปรุงแต่งเป็นอาหารหลายชนิดที่ขึ้นชื่อไปทั่วโลก
เวนิสคาร์นิวัลปีนี้จัดกันตั้งแต่ 27 ม.ค. 2561 – 13 ก.พ. 2561 ใครมีโอกาสไปเที่ยวเวนิสช่วงนี้ อย่าพลาดชิมเจ้าฟริเตลล่ากันล่ะ ปีหนึ่งหากินได้แค่ครั้งเดียวนะจะบอกให้!
