ไข่ไก่สด ตอกลงบนข้าวสวยร้อนๆ แล้วตามด้วยโชยุ คือส่วนผสมของ ‘ข้าวตอกไข่’ ที่เป็นทั้งมื้อเช้า มื้อหลัก หรือในยามคับขันที่หิวจัด ขอแค่ในครัวมีไข่ไก่สดก็อิ่มอร่อยได้อีกหนึ่งมื้อ สำหรับคนญี่ปุ่นแล้วข้าวตอกไข่จึงเป็นมื้ออร่อยง่ายๆ แต่กับคนไทยอาจเบือนหน้าหนีหรือคิ้วขมวดด้วยความสงสัย? และที่น่าสนใจคือ ทำไมเมนูแสนธรรมดาอย่างข้าวตอกไข่ดิบ ทำให้ญี่ปุ่นถึงกับจัดตั้งสถาบันวิจัยข้าวตอกไข่ดิบ(Japan Tamago kake Rice Research Institute)
แค่ข้าวตอกไข่ จะอะไรกันนักกันหนา?
ย้อนกลับไปในอดีต คนญี่ปุ่นไม่นิยมบริโภคไข่ไก่ตามความเชื่อที่ว่าไข่คือสิ่งสูงสุด คือการก่อกำเนิดชีวิตและเป็นตัวแทนสิ่งศักสิทธิ์ มีเพื่อถวายเทพเจ้าในศาสนาชินโตเท่านั้น การกินไข่ถือเป็นเรื่องผิดบาป อาหารหลักจึงเป็นปลา รองลงมาเป็นไก่ กระทั่งเข้าสู่ยุคสมัยเอโดะ (1603-1868) ที่ไก่กลายเป็นสัตว์เลี้ยงไว้กินเนื้อ จนได้พบความจริงว่า ไข่ไก่ไม่ได้ฟักเป็นตัวเสมอไป ในไข่ไก่ไม่ได้รับการปฏิสนธิ ไข่ก็ยังคงเป็นไข่ไม่มีตัวอะไรออกมาทั้งนั้น
แม้ความเชื่อจะถูกล้มล้างด้วยความจริง คนเริ่มหันมาบริโภคไข่แต่ก็ไม่ได้มากมายนัก เพราะในยุคแรกที่เกิดการเลี้ยงไก่ ไข่ไก่ยังเป็นของราคาแพง และถือเป็นสิ่งฟุ่มเฟือย กระทั่งเกิดฟาร์มเลี้ยงไก่สำหรับกินไข่โดยเฉพาะมากขึ้น คนทุกชนชั้นจึงเข้าถึงไข่ไก่ได้ สันนิษฐานว่าในปี 1872 Ginko Ishida ชาวโอคายาม่าคือคนที่เอาไข่ไก่สดตอกลงไปบนข้าวสวยร้อนๆ ราดโชยุ แล้วพบกับความอร่อยโดยบังเอิญ กระทั่งปี1950 ไข่ไก่ราคาถูกลงมาก คุณภาพระบบจัดการฟาร์มไก่ไข่มีมาตรฐานเรื่องสุขอนามัยมากขึ้น ข้าวตอกไข่ดิบจึงเริ่มแพร่หลายและเฟืองฟูเรื่อยมาจนกลายเป็นวัฒนธรรมอาหารของญี่ปุ่นในศตวรรษที่ 20 ในภาษาญี่ปุ่นเรียกว่า Tamago Kake Gohan (Tamago คือไข่ Kake คือการกระเซ็น ใส่ หมายถึงตอกไข่ลงไป Gohan แปลว่าข้าว) ศัพท์วัยรุ่นเรียกกันย่อๆ ว่า TKG
คุณภาพ ความอร่อย ความหลากหลายของไข่ไก่พื้นเมือง และการเผยแพร่วัฒนธรรมอันแสนเรียบง่ายของข้าวตอกไข่ดิบ โดยสถาบันวิจัยข้าวตอกไข่ (Japan Tamago kake Rice Research Institute)
รสหวาน มัน หอม สัมผัสละมุนนุ่มนวล เค็มนิดๆ จากโชยุคือพื้นฐานความอร่อยของข้าวตอกไข่ที่คนญี่ปุ่นอธิบายไว้ หัวใจของเมนูนี้จึงอยู่ที่ความสดใหม่และคุณภาพของไข่ไก่ที่ต้องได้มาตรฐาน ตั้งแต่กระบวนการเลี้ยงไก่ อาหารไก่ และสถานที่เลี้ยงไก่ล้วนส่งผลต่อรสชาติและคุณภาพ ไข่ไก่จากฟาร์มในประเทศญี่ปุ่นจะผ่านกระบวนการฆ่าเชื้อจาก GP Center เป็นโรงงานคัดกรองไข่ มีกระบวนการพิเศษในการฆ่าเชื้อ Salmonella ที่ถ้าร่างกายได้รับเข้าไปจะทำให้เกิดอาการท้องเสีย เลยเป็นเหตุผลว่าถึงเราจะรอไข่สดๆ ออกจากก้นแม่ไก่ก็ใช่ว่าจะเอามากินดิบได้เพียงเพราะมันสด
สถาบันวิจัยแห่งนี้จัดขึ้นเพื่อเผยแพร่วัฒนธรรมการกินข้าวตอกไข่ สู่นานาประเทศรวมทั้งกับคนญี่ปุ่นว่าเป็นเมนูเรียบง่ายแต่เปี่ยมไปด้วยคุณค่าทางโภชนาการทั้งโปรตีน วิตามิน แร่ธาตุอาหารต่างๆ ที่ช่วยเสริมสร้างภูมิคุ้มกัน บำรุงกระดูกและฟัน บำรุงร่างกายยามเหนื่อยล้า ส่งเสริมให้ความรู้แก่เกษตรกรเลี้ยงไก่ไข่ พัฒนาไข่ไก่สายพันธุ์พื้นเมือง ให้ผลิตไข่อย่างมีคุณภาพ และเป็นศูนย์กลางในการรวบรวมไข่ไก่คุณภาพดีจากฟาร์มในเครือข่ายทั่วประเทศญี่ปุ่นเพื่อสื่อสารให้คนญี่ปุ่นรับรู้ว่า มีไข่พื้นเมืองคุณภาพดีอยู่ในแต่ละจังหวัด มีเอกลักษณ์และความอร่อยเฉพาะตัว
ความหลากหลายของไข่ที่คนญี่ปุ่นเลือกได้
ในแต่ละเดือนสถาบันจะจัดอีเว้นต์เพื่อนำไข่ไก่จากฟาร์มในเครือข่ายที่รวบรวมไข่ไก่ได้กว่า 40 ชนิด ไปตระเวนแนะนำให้คนกินได้รู้จักไข่ไก่ที่มาจากฟาร์มในจังหวัดต่างๆ ของญี่ปุ่น สับเปลี่ยนหมุนเวียนสถานที่จัดและไข่ไปเรื่อยๆ เปลือกไข่ไก่ญี่ปุ่นมีหลายสีทั้งสีขาว สีเนื้อเฉดอ่อน-เข้ม น้ำตาล ขึ้นอยู่กับสายพันธ์ไก่ สภาพแวดล้อมและอาหารที่ไก่กิน ส่วนไข่แดง มีทั้งสีเหลืองอ่อน ไปจนส้มแดงเข้ม รสชาติและกลิ่นมีเอกลักษณ์เฉพาะ เช่น ไข่ไก่ Hakoniwa Farm Akane จากจังหวัดโทจิกิ ที่ไข่แดงมีสีแดงสด ไข่ไก่จากYuzutama จังหวัดโคจิมีกลิ่นหอม ฯลฯ
คนญี่ปุ่นจึงไก่ไข่ไก่ดิบสดอร่อยและสนุก มีตัวเลือกให้ได้ลองเปรียบเทียบมากมาย ทั้งยังได้สนับสนุนเกษตรกรท้องถิ่นที่มีความตั้งใจดีที่จะผลิตไข่มีคุณภาพ อย่างไข่ไก่จากฟาร์ม Ukokkei Oukoku ที่มีมูลค่าสูงถึงฟองละ 170 บาท เพราะเลี้ยงด้วยความประณีต วิธีการดั้งเดิมคือเลี้ยงด้วยสถานที่และอาหารธรรมชาติ ไร้ฮอร์โมนเร่งหรือยาปฏิชีวณะใดๆ ทำให้ได้ไข่แดงสีเข้ม กลมโต รสชาติมัน หวาน หอม และไม่มีสารเคมีตกค้าง
สารพัดวิธีกินให้อร่อย
สรุปได้ว่ามาตรฐานการผลิตทำให้ไข่ไก่ญี่ปุ่นกินสดได้อร่อย ไม่มีกลิ่นคาว และปลอดภัย เวลาคุณไปซื้อไข่ไก่ที่ญี่ปุ่นบนแพคเกจระบุชัดเจนว่ามาจากฟาร์มไหน สามารถตรวจสอบแหล่งที่มาได้ รวมถึงระบุว่าสามารถกินไข่สดได้ถึงวันไหน หากเกินจากวันที่ระบุหน้าแพคเกจต้องปรุงสุกก่อนกินเท่านั้น
ตอกไข่ไก่สด ลงบนข้าวสวย เหยาะโชยุลงไปนิดหน่อยแล้วคนๆ ให้ไข่เคลือบข้าวจนทั่ว คือเบสิก TKG อร่อยได้ง่ายๆ บางคนแยกไข่ขาวออกกินแต่ไข่แดงมันๆ เน้นๆ ก็มี นอกจากนี้สถาบันวิจัยข้าวตอกไข่ยังได้ทดลองและรวบรวมวิธีกินข้าวตอกไข่ให้อร่อย หลากหลายมิติมีชื่อกำกับกว่า 16 วิธี เรียกว่า TKG Style เช่น Full moon ตีเฉพาะไข่ขาวให้ฟูเป็นเมอแรงก์ใส่ลงไปบนข้าวแล้วตามด้วยไข่แดง ก็จะได้สัมผัสของไข่ขาวนุ่ม ฟู Summer Salt เติมเกลือให้ความเค็มแทนโชยุ I Miss You สูตรนี้สำหรับคนไม่ชอบไข่แดงก็ใส่เฉพาะไข่ขาวสดกับน้ำมันงาเล็กน้อย มันๆ ละมุนๆ เป็นต้น
ด้วยความเป็นญี่ปุ่นอีกเช่นเคย ในท้องตลาดก็มีสินค้าเรียกว่าเป็นนวัตกรรมสิ่งประดิษฐ์เพื่อสุดยอดเมนูข้าวตอกไข่ดิบอย่าง Tamago Kake Gohan Machin โดยเจ้าเครื่องที่ว่าจะแยกไข่ข่าว ไข่แดงออกจากกัน และไข่ขาวจะถูกปั่นด้วยความเร็วให้กลายเป็นฟองนุ่มฟูเหมือนปุยเมฆ เวลาจะกินก็เทไข่ขาวลงไปบนข้าวสวยร้อนๆ ตามด้วยไข่แดงหยอดตรงกลาง การตีไข่ขาวให้ฟูก็เพื่อเปลี่ยนสัมผัสของไข่ขาวจากเมือกเหนียวลื่นให้กลายเป็นฟองนุ่ม อร่อยไปอีกแบบ ว่ากันตามจริงเราแยกไข่ขาวแล้วใช้ตะกร้อตีไข่ก็เหมือนกัน แต่ก็นั่นแหละ ถ้าใครเคยเดินโซนเครื่องครัวของญี่ปุ่นจะพอรู้ว่าประเทศนี้เขาช่างคิดค้นสรรหาเครื่องทุ่นแรงไปเสียทุกส่ิงจริงๆ ค่ะ
บุฟเฟ่ต์ข้าวตอกไข่ดิบ กินได้ไม่อั้น
ความเรียบง่ายของข้าวตอกไข่ทั้งส่วนผสมและวิธีทำ แม้จะทำกินได้เองที่บ้านแต่เมนูง่ายๆ นี้ก็หากินได้ทุกเวลาที่อยากกิน ในร้านอาหารทั่วไปมีเซตข้าวตอกไข่ดิบเป็นเซตอาหารเช้าราคาประหยัด 500 เยน บางร้านสั่งได้ทั้งอาหารกลางวัน แม้แต่อาหารเย็น ในเซตประกอบด้วยไข่ไก่ดิบ ข้าวสวย โชยุ ทอปปิ้งแตกต่างกันไปแต่ละร้าน เช่น ปลาชิราสึ นัตโตะ คัตสึโอะบุชิ (ปลาโอแห้ง) สาหร่าย ซุป และเครื่องเคียงอย่างผักดอง
กระทั่งร้านยากิโทริ ร้านสังสรรค์นั่งชิลล์กินดื่มของคนญี่ปุ่น ที่เน้นขายเครื่องดื่มแอกอฮอล์ กับแกล้มเสียบไม้ปิ้งย่าง ก็มีข้าวหน้าไข่ดิบขายเช่น ร้านยากิโทริ มิยากาว่า ที่ขึ้นชื่อเรื่องไก่ย่างถ่าน แต่ก็มีเมนูซิกเนอเจอร์อย่างข้าวตอกไข่ ที่เอาไข่ขาวไปตีเป็นเมอแรงก์แล้วเบิร์นด้วยไฟให้เกรียมหอมนิดๆ กับไข่แดงหนึบฉ่ำที่นำไปดองโซยุรสชาติเฉพาะของร้าน
มากกว่านั้นยังมีร้านขายข้าวตอกไข่ดิบโดยเฉพาะ ร้านสำหรับคนชอบกินข้าวไข่ดิบ ราคา 360 เยน (ประมาณ 100 บาท) ทั้งปลาโอแห้ง สาหร่าย โชยุ ซุป ข้าวกับไข่ดิบเติมได้ไม่อั้น เรียกว่าเป็นสวรรค์ของคนรักข้าวตอกไข่ดิบเลย นอกจากข้าวตอกไข่ดิบ ไข่ไก่สดยังกลายเป็นทอปปิ้งในเมนูข้าวหน้าต่างๆ ที่เราเห็นได้ในร้านอาหารญี่ปุ่นทั้งในญี่ปุ่นรวมถึงในประเทศไทย เช่น ข้าวหน้าเนื้อ ข้าวหน้าปลาดิบต่างๆ
มาถึงตรงนี้คงพอเข้าใจความอะไรกันนักกันหนาของคนญี่ปุ่นแล้วละค่ะ เพราะข้าวตอกไข่ดิบเกิดขึ้นในวัฒนธรรมญี่ปุ่น ที่จริงจังไปเสียทุกสิ่ง ความเนิร์ดๆ แบบฉบับญี่ปุ่นเลยทำให้คนญี่ปุ่น ไม่หยุดนิ่งที่จะหาคำตอบและพัฒนาทุกอย่างไปสู่สิ่งที่ดีกว่าอยู่เสมอ ข้าวตอกไข่ดิบหนึ่งถ้วยที่มีหัวใจอยู่ที่ ‘ไข่ไก่’ กับความจริงจังแบบญี่ปุ่น เลยทำให้ทุกวันนี้ญี่ปุ่นมีไข่ไก่คุณภาพดีอยู่ทั่วประเทศ
ในไทยก็เริ่มมีไข่ไก่สำหรับบริโภคสดโดยเฉพาะวางจำหน่ายแล้วนะคะ เช่น ไข่ไก่ของแบรนด์โมริทามะมีขายที่ Tops, DONKI MALL, AEON MaxValu, UFM Fuji Super และไข่ไก่ที่กินสดได้แบรนด์อื่นๆ ซื้อได้ตามซูเปอร์มาร์เก็ตญี่ปุ่นทั่วไปค่ะ ก่อนซื้ออย่าลืมอ่านสลากหรือสอบถามพนักงานให้ชัวร์ก่อนนะคะว่ากินดิบได้ไหม เพื่อความปลอดภัย
ใครอยากลองลิ้มรสความอร่อยอย่างคนญี่ปุ่น มันจะหวาน มัน หอม นุ่มนวล ไม่คาวอย่างเขาว่าจริงไหม อยากรู้ลองหาซื้อไข่ไก่สำหรับกินสดมาทำกินดูค่ะ อย่าลืมดูวันที่ผลิตด้วย ไข่ที่เพิ่งออกมาใหม่ๆ จะให้รสชาติดีกว่าค่ะ
ข้อมูลจาก
https://foodinjapan.org/chugoku/okayama/tamago-kake-gohan/
https://www.196flavors.com/tamago-kake-gohan/
https://www.marumura.com/japanese-egg-over-rice-research-institute/
https://www.japan-tkg.jp/tkg-style
