นอกจากความหมายซึ่งสื่อถึงความรักความลุ่มหลงแล้ว กุหลาบยังเป็นดอกไม้ที่แต่งเติมกลิ่นหอมหวานให้กับอาหารและเครื่องดื่มของมนุษย์มานับพันปี เริ่มตั้งแต่ปากะศิลป์อย่างเปอร์เซีย ตุรกี จีน เรื่อยมาจนถึงยุโรป ผ่านการเดินทางค้าขายระหว่างดินแดน ด้วยว่ามันช่วยเพิ่มกลิ่นหอมจรุงใจ แสดงความรุ่มรวย ความพิถีพิถันของวัฒนธรรมการกินในท้องที่นั้นๆ แถมยังมีสรรพคุณทางยานานัปการอีกด้วย
ในทางการแพทย์แผนจีน กุหลาบนับเป็นตัวยาอย่างหนึ่ง มีชื่อเรียกว่า เหมยกุ้ยฮัว (玫瑰花) มีสรรพคุณเด่นด้านผิวพรรณและความงามเป็นอย่างยิ่ง เพราะกุหลาบมีฤทธิ์อุ่น เข้าเส้นลมปราณ ตับ ม้าม จึงช่วยกระจายชี่ที่ติดขัดในร่างกาย ทำให้เลือดไหลเวียนดี ผิวพรรณเปล่งปลั่งสดใส ทั้งยังส่งผลดีต่อปัญหาฝ้า กระ จุดด่างดำ รวมถึงอาการปวดท้องประจำเดือนและประจำเดือนมาไม่ปกติ กุหลาบจึงเป็นชาขวัญใจสุภาพสตรีชาวจีนแทบทุกยุคทุกสมัย
ส่วนในสำรับไทยเราเอง แม้กุหลาบจะไม่ใช่พื้นท้องถิ่น แต่ก็มีภูมิปัญญาการใช้กุหลาบมากมาย ทั้งในสำรับยาและสำรับอาหาร ในตำรายาไทย ดอกกุหลาบเป็นส่วนสำคัญในการทำน้ำดอกไม้เทศ ซึ่งใช้เป็นน้ำกระสายยาสำหรับยาหอมเย็น มักใช้ในตำรับยาสำหรับแก้ไข้ แก้อ่อนเพลีย บำรุงกำลัง บำรุงหัวใจ โดยมักใช้ดอกกุหลาบมอญหรือดอกยี่สุ่นเป็นหลัก ส่วนในเรื่องอาหารการครัว กลิ่นกุหลาบมอญหอมๆ นับเป็นกลิ่นที่ขาดไม่ได้ในน้ำข้าวแช่ สอดคล้องกับสรรพคุณที่ช่วยให้ชื่นใจ สบายตัว ในยามอากาศร้อนๆ ได้เป็นอย่างดี
เหนือไปกว่าสรรพคุณทางยาทั้งหลาบ กุหลาบได้ชื่อว่าเป็นดอกไม้ที่คนนิยมปลูกประดับบ้านเรือนกันไม่น้อย เพราะความสวยงามละเอียดลออและกลิ่นหอมชื่นใจอันเป็นเอกลักษณ์ กระนั้นใครที่เคยลงมือปลูกกุหลาบเองย่อมรู้ว่า กว่าจะได้เห็นดอกกุหลาบสวยๆ แต่ละดอกนั้นต้องดูแลกันอย่างประคบประหงม และเมื่อดอกกุหลาบเริ่มบานแล้วก็จะอยู่ให้ชื่นชมได้แค่ไม่กี่วันเท่านั้น เพราะกลีบกุหลาบนั้นเปราะบางมาก โดยเฉพาะในประเทศที่อากาศร้อนอย่างบ้านเรา เรียกว่าเวลาที่เห็นดอกกุหลาบบานอยู่บนต้นกับเวลาที่ต้องดูแลนั้นต่างกันลิบลับ ดังนั้นเราจะขอชวนทุกคนที่มีกุหลาบสวยๆ อยู่ในสวนหลังบ้าน เก็บความสวยนั้นไว้ในรูปแบบของชากุหลาบโฮมเมดที่ทั้งสวย หอม ชื่นใจ แถมยังมีสรรพคุณในการบำรุงร่างกาย จะทำไว้ชงดื่มเองก็ได้ หรือจะทำไว้เป็นของขวัญของฝากก็ดูพิเศษสุดๆ เก็บไว้ได้นานกว่ากุหลาบในแจกันเป็นเดือนๆ เลยค่ะ
ชากุหลาบที่เราซื้อหาได้ทั่วไปมักมีภาพจำว่าต้องเป็นกุหลาบตูมสีสดๆ แถมยังกินแล้วถ่ายท้องจนเพลีย เอาเข้าจริงแล้วชากุหลาบทำเองที่ฉันเคยได้กินมาหลายต่อหลายครั้ง ต่างกันกับชากุหลาบที่เราซื้อสำเร็จอย่างสิ้นเชิงเลยค่ะ เพราะสูตรนี้เราจะเลือกใช้เฉพาะกุหลาบมอญที่บานคาต้น เพราะจะเป็นช่วงที่กุหลาบมีน้ำมันหอมระเหยมาก ทำให้มีกลิ่นชัดกว่ากุหลาบตูม เด็ดเอาเฉพาะกลีบดอกล้วน ไม่ใช้ส่วนเกสร เพื่อให้ได้ชากุหลาบที่กลิ่นหอม สีสวย มีรสขมน้อย เมื่อดื่มแล้วก็ทำให้เลือดลมไหลเวียนดี คลายเครียด เป็นยาระบายอ่อนๆ ไม่ทำให้ถ่ายท้องหรืออ่อนเพลีย ช่วยแก้อาการไม่สบายเนื้อตัวในวันที่ร้อนอบอ้าวได้เป็นอย่างดี
สิ่งสำคัญที่สุดในสูตรนี้คือ กุหลาบที่ใช้ควรเป็นกุหลาบที่ปลูกเองแบบออแกนิก ไม่ใช้ปุ๋ยเคมี ยาฆ่าแมลงใดๆ หรือถ้าใครอยากซื้อกุหลาบมาทำชาเอง ก็แนะนำว่าควรซื้อจากแหล่งที่เชื่อถือได้ว่าเป็นกุหลาบกินได้ ปลอดสารพิษ เพื่อให้ชากุหลาบของเราทั้งสวยทั้งปลอดภัยนั่นเองค่ะ
สูตร ชากุหลาบโฮมเมด
วัตถุดิบและอุปกรณ์
– กุหลาบมอญออร์แกนิค 24 ดอก
– ถุงแก้วสะอาด 1 ใบ
วิธีทำ
1. เตรียมกุหลาบ : เด็ดกลีบกุหลาบออกเป็นกลีบๆ ลอยกลีบกุหลาบลงในชามน้ำแล้วกวักน้ำผ่านเร็วๆ อย่างเบามือเพื่อไม่ให้กลีบกุหลาบช้ำ ช้อนกลีบกุหลาบขึ้นผึ่งให้หมาดในถาดที่รองกระดาษทิชชูหรือผ้าสะอาด
2. ตากกุหลาบ : ใส่กลีบกุหลาบลงในถุงผ้าโปร่งหรือถุงแก้ว นำไปแขวนในที่อากาศถ่ายเทประมาณ 3-4 วันจนกลีบกุหลาบแห้งดี
เมื่อกุหลาบแห้งดีแล้ว กลีบกุหลาบจะสีเข้มขึ้น และมีลักษณะเบา กระจายตัวออกจากกัน
3. เก็บชากุหลาบ : ใส่ชากุหลาบในที่มีฝาปิดสนิท เก็บไว้ได้นาน 1-2 เดือน หรือจนกว่าชากุหลาบจะหมดกลิ่นและเริ่มแตกเป็นผง หลีกเลี่ยงการเก็บในที่อากาศร้อนและโดนแสงแดดโดยตรง
วิธีชงชากุหลาบ
1. ตักชากุหลาบใส่กา 2 ช้อนโต๊ะพูน เติมน้ำร้อน 2 ถ้วย
ทิ้งไว้ 2-3 นาที (หากต้องการล้างชา ให้เทน้ำร้อนผ่านชากุหลาบ 1 ครั้งก่อนใส่ลงกา)
2. เสิร์ฟชากุหลาบได้ทั้งแบบร้อนและแบบเย็น หากต้องการเพิ่มรสหวานสามารถใส่น้ำตาลหรือน้ำผึ้งเพิ่มได้
ข้อมูลจาก
– กุหลาบในสำรับ จากเปอร์เซีย หอมฟุ้งสู่ครัวโลก
– ดอกกุหลาบกับความงามตามศาสตร์การแพทย์แผนจีน
