เทศกาลกินเจเป็นช่วงที่ชาวไทยเชื้อสายจีนพร้อมใจกันนุ่งขาวห่มขาว งดเนื้อสัตว์ หันมาบริโภคอาหารเจกันทั่วหน้า ยิ่งยุคสมัยนี้ยิ่งคึกคักเป็นพิเศษเพราะคนส่วนใหญ่นิยมกินอาหารเจในช่วงเทศกาลกินเจกันมากขึ้น ไม่ใช่เพียงแค่รุ่นอาม่า อากง เท่านั้น รุ่นลูก รุ่นหลาน รวมไปถึงรุ่นเหลน ก็กินเจกันให้ทั่ว ด้วยความเชื่อที่ว่าการกินเจถือเป็นการชำระล้างร่างกายและจิตใจอย่างหนึ่ง และด้วยความที่อาหารเจหากินได้ง่ายขึ้นในยุคสมัยนี้ แถมยังมีเมนูให้เลือกหลากหลายทั้งของคาวและของหวาน
แต่รู้หรือไม่ว่ามีวัตถุดิบไม่กี่อย่างที่คนจีนเชื่อกันว่าเป็นของมงคล ควรค่าแก่การหามากินในช่วงเทศกาลกินเจ เพื่อจะได้เป็นมงคลต่อชีวิต เรียกง่ายๆ ว่าได้ทั้งบุญ ได้ทั้งมงคล ตลอดช่วงเทศกาลกินเจกันเลยทีเดียว มาดูกันว่าของมงคลเหล่านั้นมีอะไรบ้าง และเอามาทำเป็นเมนูใดได้บ้าง
ดอกไม้จีน
เป็นของแห้งชนิดหนึ่งที่มักจะเห็นตั้งไหว้ในประเพณีสำคัญต่างๆ ของคนไทยเชื้อสายจีน เพราะเชื่อกันว่าดอกไม้จีนมีความหมายว่า ‘จิตใจแจ่มใส’ จึงมักนำมาทำเป็นกับข้าวให้ลูกหลานกินกัน ส่วนมากเรามักจะเห็นดอกไม้จีนในเมนูต้ม อย่างตามร้านขายอาหารเจก็มักมีเมนู ‘ต้มเยื่อไผ่ใส่ดอกไม้จีนและเห็ดหอม’ ให้ได้ซื้อหากินกัน แต่ใช่ว่าจะเอามาต้มได้อย่างเดียวเท่านั้น เรายังนำดอกไม้จีนมาผัดได้ อย่าง ‘ผัดวุ้นเส้นใส่ดอกไม้จีน’ นำวุ้นเส้นมาผัดกับดอกไม้จีนและเห็ดหูหนู และไม่ใช่เพียงความหมายดีเท่านั้น สรรพคุณของดอกไม้จีนก็มีมาก ทั้งช่วยผ่อนคลาย ช่วยบำรุงประสาทและบำรุงเลือดได้เป็นอย่างดี
พุทราจีน
เรามักเห็นเม็ดพุทราจีนในเมนูอาหารทั้งคาวและหวานตามงานมงคลต่างๆ เพราะด้วยความหมายที่ดีของพุทราจีนที่สื่อถึงความ ‘ร่ำรวยเงินทอง’ จึงนิยมนำมาเป็นวัตถุดิบในเมนูอาหารตามงานมงคล แต่ในช่วงเทศกาลกินเจนั้น เราก็เห็นพุทราจีนในเมนูอาหารเจได้ด้วยเช่นกัน ที่เห็นกันบ่อยๆ คือ ‘ผัดโหงวก๊วย’ ที่นำแห้ว เม็ดมะม่วงหิมพานต์ เห็ดหอม แปะก๊วย เกาลัด พริกหวาน และพุทราจีน ผัดให้เข้ากัน มีรสเค็มๆ หวานๆ พุทราจีนยังมีคุณประโยชน์ช่วยบำรุงสายตาและเสริมสร้างภูมิคุ้มกันให้กับร่างกาย
เกาลัด
คุ้นเคยกันดีกับ ‘เกาลัดคั่ว’ ที่มีขายตามถนนหนทางที่มีคนไทยเชื้อสายจีนอาศัยอยู่เยอะ เพราะถือเป็นของกินดี กินเล่น กินง่าย และที่สำคัญอร่อย แต่รู้หรือไม่ว่าเกาลัดมีความหมายที่ดีไม่แพ้ความอร่อย นั่นคือ ‘เงิน’ ถ้าสังเกตกันดีๆ ตามป้ายคำอวยพรช่วงตรุษจีน หรือที่ซองอั่งเปาจะเห็นเป็นรูปเกาลัดบ้าง เด็กถือเกาลัดบ้าง เพราะมีความหมายถึงเงินนั่นเอง ในช่วงเทศกาลกินเจ เราเห็นเกาลัดได้ในเมนู ‘ผัดโหงวก๊วย’ (เมนูเดียวกับพุทราจีน) หรือจะเป็นเกาลัดเชื่อมกินกับน้ำแข็งเย็นๆ ชื่นใจก็มี เกาลัดมีสรรพคุณช่วยเรื่องอวัยวะภายใน บำรุงไต ช่วยฟอกเลือด และบรรเทาอาการช้ำใน
เม็ดแปะก๊วย
หนึ่งในวัตถุดิบที่มีประโยชน์ดีต่อร่างกายมากมาย เช่นเดียวกับความหมายดีๆ ของแปะก๊วยที่หมายถึง ‘ความรัก’ เราจึงเห็นเมนูนี้เป็นขนมหวานในงานมงคลต่างๆ อย่าง ‘โอนี่แปะก๊วย’ เพราะแสดงถึงความรักเหนียวแน่น เราหาโอนี่แปะก๊วยกินได้ในช่วงเทศกาลกินเจ หรือจะลองเมนูอื่นๆ ของแปะก๊วยก็ได้ มีทั้งข้าวอบเผือกใส่เม็ดแปะก๊วย เมนูกินเล่นอย่างแปะก๊วยคั่วเกลือก็อร่อย แปะก๊วยมีประโยชน์ในด้านความจำ โดยเฉพาะในผู้สูงอายุจะช่วยชะลอการเกิดโรคความจำเสื่อมหรืออัลไซเมอร์ และช่วยลดการเกิดภาวะการอุดตันในเส้นเลือดได้อีกด้วย
เห็ดหอม
เห็ดหอมกับอาหารจีน หรือแม้แต่อาหารเจก็เป็นของคู่กัน เรียกได้ว่าเห็นเกือบทุกจานอาหารก็ว่าได้ ต้ม ผัด แกง ทอด มีครบทุกประเภท เพราะชาวจีนเชื่อกันว่าเห็ดหอมที่ภาษาจีนออกเสียงว่า ‘ตงกู’ มีความหมายตรงกับสุภาษิตจีนที่แปลว่า ‘สมหวัง’ ตามร้านอาหารเลยใส่เห็ดหอมเข้าไปในจานอาหารเพื่อเป็นการอวยพรให้คนกิน จะได้สุขสมหวังตามที่ปรารถนานั่นเอง ช่วงเทศกาลกินเจเกือบทุกเมนูล้วนมีเห็ดหอมอยู่ด้วยเสมอ ผัดหมี่นิยมใส่เห็ดหอม ต้มจืดหรือแกงจืดต่างๆ ก็ใส่เห็ดหอม แม้แต่ของกินเล่นก็ยังเอาเห็ดหอมมาทอดแล้วปรุงรส นอกจากเอาไปทำอะไรก็อร่อย ประโยชน์ของเห็ดหอมยังยิ่งใหญ่ไม่แพ้กัน เพราะมีวิตามินดี วิตามินบี 1 ช่วยป้องกันโรคเหน็บชา วิตามินบี 2 ช่วยป้องกันโรคปากนกกระจอก และยังช่วยระบบการทำงานของเลือดลมด้วย
กวางตุ้ง
ผักโปรดของหลายคน ผักกวางตุ้งตามความเชื่อของชาวจีนมีความหมายว่า ‘เจริญก้าวหน้า เจริญรุ่งเรือง’ คนจีนจึงนิยมผัดหมี่ใส่ผักกวางตุ้งในงานมงคลหรือเทศกาลต่างๆ ให้ลูกหลานได้กินกัน จะได้มีอายุยืนยาว เจริญก้าวหน้ายิ่งๆ ขึ้นไป ซึ่งก็อย่างที่บอกว่ากวางตุ้งเป็นผักโปรดของหลายคน เราจึงเห็นเมนูที่เกี่ยวข้องกับผักกวางตุ้งค่อนข้างเยอะ ช่วงเทศกาลกินเจเมนูยอดฮิตที่ต้องกินก็คือ ‘กวางตุ้งกับเห็ดหอมทรงเครื่อง’ เป็นเมนูง่ายๆ แต่ได้ประโยชน์ เพราะกวางตุ้งมีวิตามินเอ ช่วยบำรุงสายตา วิตามินซีช่วยเสริมสร้างภูมิคุ้มกันให้ร่างกาย มีธาตุอาหารหลากหลาย แถมช่วยเสริมสร้างกระดูกและฟัน ป้องกันการเกิดโรคกระดูกพรุน
เต้าหู้
แหล่งโปรตีนสำคัญในช่วงเทศกาลกินเจ เพราะเรากินเนื้อสัตว์ไม่ได้ จึงต้องหาโปรตีนจากเต้าหู้หรือหรือถั่วต่างๆ มาทดแทนเต้าหู้เป็นวัตถุดิบหลักที่เมื่อพูดถึงอาหารเจก็จะมาเป็นอันดับต้นๆ และนอกจากความอร่อย เต้าหู้ยังมีความหมายว่า ‘ความสุขและความร่ำรวย’ เมนูที่เกี่ยวข้องกับเต้าหู้ในช่วงเทศกาลกินเจมีมากมาย ตั้งแต่ของกินเล่นง่ายๆ อย่าง ‘เต้าหู้ทอด’ เมนูผัดอย่าง ‘ผัดถั่วงอกเต้าหู้’ ‘ผัดกะเพราเต้าหู้’ เมนูแกงอย่าง ‘แกงกะหรี่เต้าหู้’ ‘มัสมั่นเต้าหู้’ นอกจากเป็นแหล่งโปรตีนชั้นดี คุณประโยชน์ก็ยังดีไม่แพ้กันเพราะโปรตีนถั่วเหลืองช่วยลดระดับโคเลสเตอรอลในเลือดและลดความเสี่ยงโรคหลอดเลือดหัวใจ
เหล่านี้เป็นวัตถุดิบบางส่วนที่มีความหมายดี คนจีนเชื่อว่ากินแล้วเป็นมงคลต่อชีวิต ช่วงเทศกาลกินเจนี้ลองไปหาเมนูที่มีวัตถุดิบเหล่านี้กินกันนะคะ ถ้าหาซื้อกินไม่ได้หรืออยากลองทำเองก็ค้นหาสูตรได้ที่ krua.co เรามีสูตรอาหารเจให้ได้ลองลงมือทำกันมากมายเลยทีเดียว กินเจปีนี้จะได้เป็นปีที่มีความสุขทั้งกายและใจ และที่สำคัญ ‘อิ่มท้อง อร่อยปาก’ รับประกัน!
