ยำมะละกอเป็นอาหารริมทางยอดนิยมในฮานอย แต่รสชาติไม่เหมือนกับส้มตำ มะละกอของไทยแต่อย่างใด รสเปรี้ยวหวานอ่อนๆ หอมกลิ่นผักแพว
ในญี่ปุ่น แกงกะหรี่เป็นอาหารที่ปรุงกินกันทั่วไปทั้งในโรงอาหารของโรงเรียนร้านอาหาร และครัวบ้าน โดยมีต้นกำเนิดมาจากผงกะหรี่สไตล์อังกฤษ (ซึ่งคนอังกฤษรับมาจากอินเดียและปรับรสให้เบาลง) แพร่หลายเข้ามาใน ช่วงทศวรรษที่ 1870 โดยเข้ามาในรูปแบบซุปข้นที่ใช้ขนมปังจิ้มกินคนญี่ปุ่นนำผงแกงกะหรี่ที่หวานและรสเบากว่าแบบต้นตำรับจากอินเดียนี้มาปรุงเข้าคู่กับอาหารประจำวันของตนคือข้าว ปัจจุบันเครื่องปรุงและรสชาติแกงกะหรี่นั้นหลากหลาย เครื่องปรุงมีทั้งเนื้อ หมู ไก่ อาหารทะเล แต่ละภูมิภาคก็มีเครื่องปรุงเฉพาะต่างกัน เช่น ที่คุมาโมโตมีแกงกะหรี่เนื้อม้า ฮอกไกโดมีแกงกะหรี่หมึกดำ ฮิโรชิมามีแกงกะหรี่หอยนางรม
ยำจานนี้ใช้เนื้อปลาทับทิมมาทอดไฟกลาง เพื่อให้เนื้อปลาสุกเหลือง กรอบนาน ไม่อมน้ำมัน หากไม่มีเนื้อปลาทับทิม ใช้เนื้อปลาชนิดอื่นที่มีขายตามท้องตลาด เช่น ปลากะพง ปลาเก๋า เป็นต้น
Age Dofu หรือ Abura Age ในสำรับญี่ปุ่นคือเต้าหู้ที่นำไปทอดน้ำมันจนผิวนอกเป็นสีเหลืองทอง ซึ่งในญี่ปุ่นมีการทำขายสดๆทุกวันเคล็ดลับที่ทำให้เต้าหู้ทอดไม่มันมากคือการนำไปแช่น้ำร้อน มีขายทั้งแบบบางและแบบหนา แบบบางเมื่อหั่นครึ่งจะมีลักษณะเหมือนกระเป๋าภายในยัดไส้อาหารได้ ชาวญี่ปุ่นนิยมนำไปยัดไส้ข้าวซูชิเรียกว่า Inari Zushi หรือใช้ทำซุปมิโสะใส่เต้าหู้ ตำรับนี้นำเต้าหู้กระเป๋ามายัดไส้ไก่ผัดซอสแบบจีนๆ แต่สามารถพลิกแพลงไส้ได้ตามชอบ
บางทีเรียก “สลัดอินโดนีเซีย” จริงๆแล้วเป็นยำมากกว่า เพราะกรรมวิธีปรุงเป็นการคลุกผักต้มสารพัดชนิดกับซอสถั่วลิสงเรียกว่า bumbu gado gado โดยพื้นฐานแล้ว กาโด กาโดเป็นอาหารริมบาทวิถี โดยเฉพาะแผงขายอาหารเรียกว่า “warung” และมักราดซอสอย่างชุ่มฉ่ำ แต่ในร้านอาหารและภัตตาคารหรูก็เสิร์ฟกาโด กาโดด้วยเหมือนกัน สำหรับคนอินโดนีเซีย กาโด กาโดเป็นอาหารว่างที่กินเอาอิ่มได้สบายๆ
คนไทยเรารู้จักผัดยอดฟักแม้วในรสสัมผัส หวานกรอบ เป็นผักอีกชนิดที่อร่อยเเละยังมีประโยชน์ เป็นตัวช่วยบำรุงหัวใจ ลดความดันโลหิต คนไทยส่วนใหญ่มักจะนำมาทำเมนูง่ายๆ เช่น ฟักแม้วผัดน้ำมันหอย แกงอ่อมใส่ฟักแม้ว หรือเเม้กระทั้งยำยอดฟักแม้ว แต่คนเวียดนามเอายอดฟักแม้วมาลวกพอสุกแล้วยำง่ายๆกับน้ำปลาและน้ำส้ม ให้รสชาติเปรี้ยวเค็มอ่อนๆ อร่อยไปอีกแบบ สูตรนี้เราเพิ่มเติมกุ้งและหมึกลวกลงไปให้กินอิ่มท้องมากยิ่งขึ้น แต่จะไม่ใส่ก็ได้
Duck a’ l'Orange หรือเป็ดอบซอสส้ม เป็นอาหารฝรั่งเศสจานคลาสสิกที่จับเอารสเปรี้ยวของส้มมาตัดรสกับเนื้อเป็ดซึ่งมีความมันสูงตำรับนี้นำไอเดียกินเป็ดกับส้มมาผนวกกับวิธีการจัดเสิร์ฟเป็ดปักกิ่งของจีน คือกินกับแตงกวาแก้เลี่ยน ห่อด้วยแผ่นแป้ง (ในที่นี้เป็นโรตีทอด) ให้รสเค็มของมิโสะเสริมรสเปรี้ยวๆหวานๆของส้มและเนื้อเป็ดกรอบมัน
ยำเนื้อแบบเขมรจานนี้ใช้เนื้อดิบ โดยหมักเนื้อกับน้ำมะนาวก่อน แล้วจึงบีบคั้นน้ำที่ได้จากการหมักเนื้อนำมาตั้งไฟแล้วปรุงรส วิธีนี้ในครัวไทยสมัยโบราณเรียกว่าการทำน้ำสะเออะ ใช้สำหรับทำพล่าในสมัยก่อน ซึ่งใช้เนื้อดิบเป็นส่วนประกอบเช่นกัน ยำเนื้อดิบถือเป็นจานยำประจำชาติของกัมพูชา แต่ปัจจุบันเปลี่ยนมาใช้เนื้อย่างแทนมากขึ้น ตำรับที่เรานำเสนอคงแบบฉบับดั้งเดิมไว้
คนพม่าเรียกอาหารจานยำ ว่า “เละเทอค” (le thoke) หมายถึง การปรุงที่คลุกผสมด้วยมือ ยำ เป็นกับข้าวพื้นฐานจานหนึ่งในสำรับอาหารพม่า นอกจากนั้นยังเป็นอาหารว่างยอดนิยมด้วย คนพม่ากินอาหารเพียงสองมื้อ คือ มื้อเช้าตอนสายกับมื้อเย็น เปิดทางให้อาหารว่างอย่างยำ มีบทบาทสำคัญระหว่างมื้อ ยิ่งสำหรับพวกคอเหล้า ยำ เป็นกับแกล้มที่ขาดไม่ได้
เอกลักษณ์สำคัญอย่างหนึ่งของยำพม่า คือ ใส่หอมเจียว กระเทียมเจียว ถั่วคั่วโขลกหยาบ ทำให้มีรสชาติกลมกล่อมหอมหวน น้ำน้อย รสไม่จัดจ้านอย่างยำของไทย ดังนั้น สำหรับผู้ชื่นชอบอาหารจำพวกสลัดและยำ แต่ไม่ชอบรสจัดจ้าน ยำพม่าจึงเป็นทางเลือกที่น่าลิ้มลอง
จานนี้บางทีเรียก “อูรัป อูรัป” หรือ “อูรัป สายธ์” โดดเด่นด้วยการนำผักลวกหลายอย่างมาคลุกเคล้ากับมะพร้าวขูดทรงเครื่องที่ปรุงรสด้วยสมุนไพรหอม กะปิย่าง และกุ้งแห้ง ได้รสชาติยำผักต้มที่แปลกไปอย่างน่าทึ่ง
ส้มโอเป็นผลไม้พื้นถิ่นของอุษาคเนย์ รสเปรี้ยวหวานของส้มโอทำให้หลายประเทศในภูมิภาคนิยมนำ มายำกับเนื้อสัตว์น้ำ ยำส้มโอตำรับเวียดนามโดดเด่นที่ยำกับหมึก
อาหารจีนหลายตำรับรวมทั้งไส้หมูสับของสูตรนี้มีน้ำปรุงรสที่ข้นเหนียวเหมือนน้ำราดหน้า การใช้แป้งข้าวโพดหรือแป้งมันละลายน้ำตีใส่ลงไปตอนเครื่องปรุงเดือดและคนจนแป้งสุกในขณะที่ซอสค่อยๆข้นขึ้นนั้นเป็นเทคนิคของพ่อครัวจีน ตำราทำกับข้าวจีนกล่าวว่า เป็นการสมานรสของน้ำหวานจากเนื้อสัตว์เข้ากับเครื่องปรุงอื่นๆ ฝรั่งเรียกวิธีนี้ว่า slurry และเรียกแป้งข้าวโพดว่าเป็น thickening agent หรือตัวทำให้ข้น
ยำผลไม้ราดน้ำกะปิหวาน รสชาติออกเปรี้ยวหวาน สีน้ำตาล เป็นยำรสเด็ดที่มีหลากหลายรสชาติมาก แต่ดูเหมือนโรจักแบบปีนังจะอร่อยมากเป็นพิเศษกว่าที่อื่นๆ กินโรจักแล้วชวนให้คิดถึงมะม่วงน้ำปลาหวานของไทย
ถือเป็นอาหารประจำชาติ (national dish) อย่างหนึ่งของพม่า นิยมกินเป็นของว่างได้แทบทุกโอกาส ต้นตำรับใช้ใบชาสด แต่หายากสำหรับคนทั่วไป จึงใช้ใบชาหมักหรือใบชาแห้งแทน สูตรนี้ใช้ใบชาหมัก หาซื้อได้ตามตลาดที่มีเครื่องปรุงพม่าขาย ล้างใบชาหมักด้วยน้ำให้สะอาดหนึ่งรอบ บีบให้แห้งก่อนนำไปยำ รสชาติของยำ จะฉ่ำเย็นด้วยกะหล่ำปลีซอย มะเขือเทศ ออกรสเปรี้ยว มัน เค็ม ตามด้วยสัมผัสกรุบกรอบของถั่วในทุกคำเคล็ดลับอยู่ที่การขยำให้รสชาติของใบชาซึมเข้าไปในกะหล่ำปลีและมะเขือเทศ
อาซินันเป็นยำผักผลไม้รสเปรี้ยว หวาน เผ็ด หากเป็นผักจะใช้ผักดองหลากหลายชนิด แต่ปัจจุบันนิยมเป็นยำผลไม้มากขึ้น โดยยึดรสเปรี้ยวหวานจัดจ้านเหมือนเดิม ยำอาซินันมีส่วนใกล้เคียงกับ “โรจัก” ซึ่งเป็นยำ ผลไม้ที่นิยมทั้งในมาเลเซีย และอินโดนีเซีย
บางทีเรียกสลัดหลวงพระบาง เอกลักษณ์อยู่ตรงยอดผักน้ำที่กรอบกรุบไปกันได้ดีกับน้ำสลัดรสเข้มแบบฝรั่ง ยำสลัดหลวงพระบางเป็นยำแบบสลัดอย่างฝรั่ง เดิมจึงเรียกว่า “ยำสลัด” สลัดจานนี้เริ่มขึ้นที่หลวงพระบาง ต่อมาได้รับความนิยมไปทั่ว สปป.ลาว ในเมืองไทยหาผักน้ำยาก จึงใช้วอเตอร์เครสแทน
การนึ่ง เป็นกรรมวิธีทำอาหารที่เก่าแก่มาก เชื่อกันว่าการนึ่งถือกำเนิดขึ้นในประเทศจีนกว่าสามพันปีมาแล้ว โดยมีการค้นพบ steamer หรือเครื่องมือสำหรับนึ่งทำด้วยหินในแถบยูนนาน หน้าตาปัจจุบันของ steamer คือลังถึง และเข่งไม้ไผ่สำหรับนึ่งติ่มซำ การนึ่งทำให้อาหารค่อยๆสุกด้วยไอน้ำโดยไม่ต้องใช้น้ำมัน และรักษาคุณค่าอาหารบางชนิดไว้ได้มากกว่าวิธีต้มหรือทอด
นับเป็นยำคลาสสิกของมาเลเซีย โดยเฉพาะในแง่ที่ใส่หัวกะทิ และน้ำยำ มีรสเผ็ดร้อนจากน้ำพริกแกง หรือซัมบัล ซึ่งต้องถือว่าเป็นเครื่องปรุงรสหลักอย่างหนึ่งของครัวมาเลเซีย ดั้งเดิมใช้กลีบดอกดาหลาตูมซอย ปรุงกลิ่นหอมอย่างมีเอกลักษณ์ แต่เนื่องจากหายาก จะไม่ใช้ก็ได้
ตำรับนี้มีทีเด็ดที่ความอร่อยของกุ้ง ซึ่งจะย่าง ทอด หรือต้มก็ได้ ในที่นี้เราใช้ย่าง แต่คนพม่าเองเขาแนะนำให้ทอดจะอร่อยกว่า ที่สำคัญยิ่งกว่า คือ ต้องใช้กุ้งที่สดใหม่
สลัดคารีด็อกโด่งดังมาจากเขตชวาตะวันตก เป็นสลัดที่ใกล้เคียงกับกาโด กาโด เพราะใช้ซอสถั่วลิสงเหมือนกัน เป็นสลัดผักเหมือนกัน เพียงแต่คารีด็อกใช้ผักสด แต่กาโด กาโดใช้ผักต้ม
ลาบในครัวลาวหมายถึงอาหารจำพวกเนื้อสับที่คลุกเคล้ากับเครื่องปรุงรสและผักหอม เรียกรวมๆ กันว่า “เครื่องลาบ” เนื้อสับนี้ดั้งเดิมนิยมแบบดิบหรือกึ่งสุกกึ่งดิบ อย่างไรก็ตาม ในทัศนะของฝรั่ง ถือเอาลาบเป็น spicy meat on fish salad
