เมนูอีสานสุดเเซบ หอมกลิ่นปลาดุกย่าง ใส่ปลาร้าเพิ่มความนัวกลมกล่อมสไตล์อีสานเเท้ๆทั้งยังมีสมุนไพรอย่าง หอมแดง ข่า ตะไคร้ ใบมะกรูดช่วยดับกลิ่นคาวปลา ชูกลิ่นให้หอมยิ่งขึ้น
มะม่วงกับปลากรอบเป็นของคู่กัน ยิ่งมะม่วงเปรี้ยวกินกับปลาเนื้ออ่อนกรอบมีกลิ่นย่างหอมๆ เติมรสมันจากถั่วลิสงคั่ว เป็นกับแกล้มถูกปากทั้งชายหญิง
ยำไข่ดาวธรรมดาก็จะดูธรรมดาไป ลองนำไข่เค็มที่ดองเองมาทอดให้ไข่ขาวกรอบไข่แดงยังหนึบๆอยู่ กินคู่กับน้ำยำรสชาติจัดจ้าน เปรี้ยว เผ็ด เค็มกำลังพอดี
อาหารแซ่บยามนี้ไม่มีใครเกินยำกุ้งสดปลาร้า กุ้งขาวเนื้อเด้งเพราะล้างสะอาดจนหมดมันกุ้ง และเอาไปแช่น้ำโซดาจนกรอบเด้ง เอามาทำยำคล้ายๆยำหรือตำมะม่วงแบบใส่น้ำปลาร้า รสเผ็ดนัว เปรี้ยวเข็ดฟันจากมะม่วง รับรองเรียกน้ำลายสายอีสานได้แน่
ส้มโอทั้งสองสี ที่นำมาเคล้ากันเป็นยำรสชาติสดชื่นๆเปรี้ยวอมหวานหน่อยๆ เพิ่มความหวานของอาหารทะเลอย่างเนื้อปูนึ่งและกุ้งนึ่ง ฉีกเป็นชิ้นเล็กๆ คลุกเคล้ากับเครื่องยำต่างๆ และปิดท้ายด้วยการโรยมะพร้าวคั่ว เพิ่มความกรุบกรอบและมัน
เมนูยำวุ้นเส้นพม่า พิเศษที่ใส่กุ้งแห้ง น้ำมันกระเทียมเจียว ซอสพริกเเละแป้งถั่วทำให้ต่างจากยำบ้านเรา รสเผ็ดหวานเค็มคลุกเคล้ากับผักนานาชนิดเป็นเมนูที่รสชาติไม่คุ้นเคยเเต่น่าลองมากๆ
เมนูไข่แดงเค็มกำลังมาแรง เหมาะกับเมนูแซ่บๆ อย่าง ยำไข่แดงเค็ม ไม่คิดเลยว่าไข่แดงเค็มจะเข้ากันกับน้ำยำที่ใส่น้ำปลาร้าลงไปด้วย ความมันของไข่แดงบวกกับความแซ่บของน้ำยำ รวมถึงหมูยอเข้ากันแบบสุดๆ
น้ำยำรสชาติเปรี้ยว หวาน เค็ม กลมกล่อม เคล้ากับผักบุ้งกรุบกรอบ เห็ดหูหนูดำลวก กำลังดี เนื้อปลาเค็มยีเป็นชิ้นๆ เข้ากันได้ดี
ลาบไก่ เป็นอาหารที่นิยมทำกินกันในโอกาสพิเศษหรืองานเลี้ยงหรือในเทศกาลต่างๆ เช่นเดียวกับลาบหมู ลาบควาย ลาบวัว ส่วนประกอบหลักของลาบไก่ คือเนื้อไก่สด นำมาสับให้ละเอียด ใส่หม้อร่วนให้สุกกับน้ำนัว คลุกเคล้ากับเครื่องปรุงด้วยต่างๆ เช่นน้ำปลา น้ำมะนาวและเครื่องเทศต่างๆ ลาบกินกับผักสดนานาชนิด โดยเฉพาะประเภทสมุนไพรที่มีกลิ่นหอมแรง และเรียกผักที่นำมากินกับลาบว่า ผักกับลาบ
“ลาบ” เมนูอร่อยกินง่ายๆ แต่ครั้งนี้จะขอทำเมนูจากภาคอีสาน อย่าง ลาบปูนา ที่นำเนื้อปูนาไปตำหรือปั่นจนละเอียด แล้วนำไปกรองเอาน้ำปู แล้วนำไปตั้งไฟอ่อน ๆ เคี่ยวจนแตกมันข้น นำเนื้อปูมาเทลงไปรวมกัน เคี่ยวต่อจนน้ำปูสุก ก่อนปรุงรสด้วยข้าวคั่ว พริกป่น น้ำมะนาว น้ำปลา ชิมรสให้ได้ตามชอบจึงใส่หอมแดง สะระแหน่ มะกรูดซอย และพริก เท่านี้ก็จะได้เมนูจานเด็ดที่ให้รสชาติเค็ม ๆ มัน ๆ กินกับข้าวเหนียวร้อน ๆ อร่อยเด็ด
ลาบเนื้อ เป็นอาหารพื้นบ้านของอีสานที่ทำได้ง่าย และเป็นที่นิยมแพร่หลายไปทั่วทุกภาคของไทย ลาบวัวในแต่ละท้องถิ่นของภาคอีสานอาจมีลักษณะและเครื่องปรุงแตกต่างกันไป แต่โดยภาพรวมแล้วจะมีเครื่องปรุงหลักๆที่เหมือนกันเช่น หอมแดง ข้าวคั่ว พริกป่น เป็นต้น
ลาบปลากดคัง สุดยอดเมนูอาหารอีสาน ขึ้นชื่อที่ทุกคนต่างก็ยอมรับในเรื่องของรสชาติอาหารอร่อย และยังจัดเป็นอาหารสำหรับคนรักสุขภาพอีกด้วย ด้วยวัตถุดิบหลักที่ใช้ในการประกอบอาหารคือเนื้อปลา ซึ่งเป็นเนื้อสัตว์ที่ไม่มีไขมัน หรือเป็นเนื้อสัตว์ชนิดที่ให้ไขมันชั้นดีอย่างโอเมก้า 3 ด้วยความคาวของเนื้อปลาจึงจำเป็นต้องใช้เครื่องเคียง และเครื่องเทศที่หอม เพื่อช่วยในการดับกลิ่นคาวของเนื้อปลา
ลาบปลาตอง เป็นลาบท้องถิ่นแดนอีสาน ใช้ปลาน้ำจืดหาง่ายอย่างปลากรายตัวย่อม มาขูดเอาเนื้อแล้วตำกับเครื่องลาบหลากชนิด สำคัญคือต้องใส่ ‘น้ำนัว’ อุ่นๆ ขณะตำเนื้อปลาจนเนียนในระดับใช้ข้าวเหนียวปั้นจิ้มแล้วไม่หยดไหล และต้องใส่ ‘ใบมะนาวหั่นฝอย’ ลงไปผสมเพื่อดับกลิ่นคาวปลา เป็นลาบดิบรสเค็มนวลๆ (หรือจะคั่วให้สุกก็อร่อย) ที่คนอีสานทำกินกันทุกบ้านทุกครัว โดยเฉพาะพื้นที่ที่มีแม่น้ำใหญ่ไหลผ่านอย่างนครพนม อุดรธานี หรืออุบลราชธานี
ลาบหมู เป็นอาหารที่นิยมทำกินกันในโอกาสพิเศษหรืองานเลี้ยงหรือในเทศกาลต่างๆ ส่วนประกอบหลักของลาบหมู คือเนื้อหมูสด นำมาสับให้ละเอียดคลุกเคล้ากับเครื่องในต้มหั่นซอย ปรุงด้วยเครื่องปรุงอันประกอบด้วยเครื่องเทศต่างๆ ลาบกินกับผักสดนานาชนิด โดยเฉพาะประเภทสมุนไพรที่มีกลิ่นหอมแรง
ลาบ เป็นอาหารท้องถิ่นทางภาคอีสาน นำเนื้อเป็ดมาสับให้ละเอียดแล้วคลุกกับเครื่องปรุง เเละเครื่องสมุนไพร เช่น หอมเเดง ต้นหอม ผักชีฝรั่ง ซึ่งเนื้อสัตว์ที่นำมาทำลาบเป็นเนื้อหลายชนิด เช่น เนื้อไก่ เนื้อเป็ด เนื้อวัว เนื้อควาย เนื้อปลา เนื้อหมู และเนื้อนก ลาบนิยมกินคู่กับข้าวเหนียวร้อนๆ
"ซุป" อาหารอีสานที่นำมะเขือพวง มะเขือลาย มะเขือยาว เเละเห็ดชิเมจิ มาต้มกับน้ำปลาร้าให้หอม เข้าเนื้อ โขลกพอหยาบ ปรุงรสให้นัวด้วยน้ำปลาร้าเข้มข้น ได้รสเค็มเผ็ดนัว กินคู่กับผักสดได้ตามชอบ
เมนูสำหรับคนรักสุขภาพที่ใช้ผักพิ้นบ้านอย่าง หัวปลี นำมาย่างจนสุก คลุกเคล้ากับน้ำยำรสเปรี้ยวหวานมัน เพิ่มโปรตีนจากเห็ดชิเมจิย่างหอมๆเเละมะเขืออพวงย่าง เป็นอาหารมังสวิรัติที่ใครๆก็ทำกินได้
ยำกากหมูกรอบๆ น้ำยำรสชาติเข้มข้น ใส่มะเขือเทศ หอมแดง และพริกนิดหน่อย เพื่อเพิ่มรสชาติและแก้เลี่ยนได้เป็นอย่างดี กินเล่นก็ได้กินเป็นกับแกล้มก็ดี
กุ้งแห้งเนื้อกรอบแน่น หวานป่นเค็มเล็กน้อย กินเล่นได้เพลินนี้นั้น ด้วยกรรมวิธีการทำที่ใช้พลังงานแสงอาทิตย์ในการทำให้ได้มาซึ่งความกรอบและหอมหวานกำลังดี เรียกได้ว่าเป็นสุดยอดวัตถุดิบที่กว่าจะได้มานั้น ต้องใช้เวลาหลายวันในการที่จะทำให้กุ้งแห้ง แห้งกรอบกำลังดี พอเราได้เนื้อกุ้งแห้งดี เมนูอาหารของเราก็จะออกมาดีเช่นกัน อย่างยำกุ้งแห้งนี้บอกเลยกุ้งแห้งไม่ได้ผ่านความร้อนเลยสักนิด แค่นำมายำคู่กับมะม่วงเบา หอมแดง ยอดกระถิน และเม็ดมะม่วงหิมพานต์ เพิ่มความกรุบกรอบ เคล้ากับน้ำยำรสจัดจ้าน กินเป็นกับแกล้มเข้ากันได้ดี
ไม้เถาคู่ครัวไทย ลำต้นจะเลื้อยเหมือนขดสปริงเกาะไปตามแนวรั้วหรือร้านที่ทำไว้ให้ ยอดและใบตำลึงนำไปปรุงอาหารหลายชนิด เช่นเอาไปลวกจิ้มน้ำพริก ทำแกงอ่อม แกงเลียง ต้มจืด ผัดใบตำลึง เป็นต้น ส่วนผลตำลึงก็กินได้เช่นกัน ผลตำลึงรูปร่างกลมรี คล้ายแตงขนาดเล็ก ผลดิบสีเขียว เมื่อแก่กลายเป็นสีแดง ผลตำลึงอ่อนกินกันเป็นผักผล จะต้องนำไปคั้นกับเกลือ ใส่ในแกงเผ็ด แกงคั่ว แกงเขียวหวาน ใช้แทนมะเขือเปราะ ให้เนื้อสัมผัสเหมือนบวบ ผลอ่อนยังมาแช่อิ่ม หรือนำมาดองเค็มอมเปรี้ยวกินเป็นผักดอง เมนูยำใบตำลึงทอดกรอบใช้ส่วนยอดและใบนำมาชุบแป้งทอด กินกับน้ำยำรสเข้มข้นที่เสิร์ฟแยกกันมา
ถั่วฝักยาวสีม่วงนี้หน้าตาคล้ายถั่วพุ่มแต่มีลักษณะฝักยาวกว่า เกิดจากการผสมข้ามพันธุกรรมระหว่างถั่วฝักยาวสีเขียวที่ให้ผลผลิตสูง ผสมกับถั่วฝักยาวฝักสีแดงแต่ให้ผลผลิตต่ำ จนกลายมาเป็นสีม่วงนี้ และได้รับพระราชทานชื่อเมื่อปี 2557 จากสมเด็จพระเทพฯว่า ถั่วฝักยาวพันธุ์สิรินธร เบอร์ 1 เลือกซื้อถั่วฝักยาวสีม่วงฝักแน่นๆกรอบๆ นำมาตำกับเครื่องปรุงส้มตำจนซึมเข้าถึงฝักถั่ว
ผักหวานบ้านก็เป็นอีกหนึ่งผักพื้นบ้านที่คนส่วนใหญ่นิยมนำมาทำกินเป็นอาหาร ไม่ว่าจะนำมาทำเป็นแกงต่างๆ หรือจะนำมายำ หรือแม้แต่จะลวกกินกับน้ำพริกธรรมดาก็อร่อยถูกปากคนทั่วไป ส่วนมากมักใช้ยอดอ่อนมาทำกินกัน “ยำผักหวานกุ้งสด” เมนูนี้น้ำยำใช้น้ำพริกเผาในการทำปรุงรสให้เปรี้ยวอมหวานเล็กน้อย แล้วนำมายำกับยอดผักหวานลวกสุกกำลังดี ใส่เนื้อสัตว์อย่างกุ้งลวกและเนื้อหมูสับรวน เพื่อเพิ่มรสชาติและรสสัมผัส
เห็ดกระด้าง หรือเห็ดลม เป็นเห็ดพบมากในเเถบภาคอีสาน มีเนื้อสัมผัสเหนียวเเละกระด้าง กินได้ตั้งเเต่ดอกอ่อนจนถึงดอกแก่ โดยนิยมนำมาทำเป็นซุบหรือใส่ในแกง เมนูนี้ต้องต้มเห็ดให้นุ่มก่อนจึงนำมาโขลกรวมกับถั่วฝักยาว เนื้อปลาช่อน หอมแดง กระเทียมเเละพริกจินดาเผา ปรุงรสให้ออกเค็มนำหอมน้ำปลาร้า กินเเนมกับผักสด
